" θα χρειαστεί να πραγματοποιηθεί μια νέα - αυτή τη φορά αντι-αστική - επανάσταση. "

Η εφαρμογή των βασικών αρχών του Bergson στην κοινωνική ζωή οδηγεί σε μια εντελώς ιδιότυπη ερμηνεία της ανοιχτής κοινωνίας που ο Bergson θέτει.

Η μη γραμμικότητα της εξέλιξης, που είχε τόσο θεμελιώδη σημασία γι' αυτόν, απαιτεί την επιλογή της διαίσθησης και όχι της διάνοιας ως κύριας πηγής γνώσης και αυτό αφήνει πάντα χώρο για τις πιο απροσδόκητες ανατροπές στην ιστορία του πολιτισμού. Μια τέτοια κοινωνία είναι πραγματικά τόσο απρόβλεπτη όσο και η ίδια η ζωή. Η ζωή, αντιμέτωπη με την ψύξη και το πάγωμα τόσο στην ύλη όσο και στη διάνοια, προσπαθεί να αναζωπυρωθεί.

Ως εκ τούτου, από καιρού εις καιρόν, η ζωντανή ιστορία ανατινάζει κάθε ιδεολογικό δόγμα - όχι μόνο στην παραδοσιακή κοινωνία, αλλά και στη δημοκρατία και τον φιλελευθερισμό. Μόλις η δημοκρατία, η οποία για τον Bergson είναι προοδευτική σε σχέση με την κοινωνία των καστών, γίνει πιο στατική και διανοητική, μετατραπεί σε δόγμα, η κοινωνική ζωή θα εκραγεί και θα ανοίξει νέους ορίζοντες.

Γι' αυτό και οι ιδέες του Bergson έχουν αξιοποιηθεί από τόσους πολλούς αριστερούς - ο Bergson ήταν μια από τις κύριες πηγές έμπνευσης του Μεταμοντέρνου Gilles Deleuze. Η αστική δημοκρατία είναι περισσότερο συγχρονισμένη με τη ζωή από τη μεσαιωνική ιεραρχία, αλλά ακόμη και η δημοκρατία είναι ικανή να εκφυλιστεί, οπότε θα χρειαστεί να πραγματοποιηθεί μια νέα - αυτή τη φορά αντι-αστική - επανάσταση.

Προκειμένου η κοινωνία να είναι ανοιχτή, χρειάζεται από καιρό σε καιρό να αλλάζει πέρα από κάθε αναγνώριση και να παρατηρήσει την πολυγραμμική φύση της δημιουργικής εξέλιξης. Ως εκ τούτου, η "ανοιχτή κοινωνία" δεν πρέπει ποτέ να εγκλωβιστεί σε μια ιδεολογία. Αργά ή γρήγορα, η ίδια η ζωή και η παρορμητικότητα της θα καταστρέψει τον φιλελευθερισμό και τα δόγματά του. Αυτό απαιτεί η ανοιχτότητα, σύμφωνα με τον Bergson.

Κατανοημένη με αυτόν τον τρόπο, η ιστορία της εξέλιξης δεν μπορεί να έχει τέλος - όπως και η ίδια η ζωή.

μετάφραση Ρήγας Ακραίος