The Fourth Political Theory

beyond left and right but against the center

 Στις μέρες μας, γίνεται όλο και περισσότερο εμφανής στον δημόσιο λόγο η μαξιμαλιστική ρητορική περί ενός “νέου εμφυλίου πολέμου”. Η απειλή αυτή κρούει την θύρα για διάφορους λόγους: το Μνημόνιο, η ξένη κατοχή, η φτώχεια και η ανέχεια η πόλωση στην πολιτική ή και η άνοδος των άκρων. Κάποιοι, συνηθισμένοι στην γνωστή εδώ και πολλές δεκαετίες νεοελληνική μεμψιμοιρία τονίζουν τα “αδιέξοδα” στα οποία κι έχει έρθει ο ελληνικός λαός ή τμήματά του τα τελευταία χρόνια απότομα. Κάποιοι άλλοι χρόνια προβλήματα που απλά επιδεινώθηκαν εν μέσω κρίσης όπως η έλλειψη παιδείας, η αποτυχία δημιουργίας ενός λειτουργικού κοινοβουλευτικού συστήματος, η αποτυχία της ελληνικής κοινωνίας να εκσυγχρονιστεί. Όλοι όμως επικεντρώνονται γύρω από “ντισκούρσους” σχετικά με την απώλεια της υπερηφάνειας (είτε εθνικής είτε ατομικής, είτε και τα δύο), την αύξηση της ανασφάλειας και την αδυναμία εκ μέρους του συστήματος να προσφέρει οράματα ή την υπόσχεση για την πραγματοποίηση οραμάτων και επιθυμιών, κυρίως προς τους νέους ανθρώπους. Τί είναι πραγματικά όμως ένας εμφύλιος; Ποια τα αίτια κι οι αφορμές που τον προκαλούν; Ποια και πόσα τα υποκείμενα που “παίζουν” σ' ένα τέτοιο παιχνίδι;

Τήν ἄνοιξη τοῦ 1876, μιά νεαρή χωρική ἔφτασε στόν σιδηροδρομικό σταθμό τῆς Θεσσαλονίκης. Ἡ κοπέλλα ἤτανε γόνος χριστιανικῆς οἰκογένειας· γιά λόγους προσωπικούς ὅμως εἶχε ἀσπαστῆ τὸ Ἰσλάμ. Καθώς τό τραῖνο ἔμπαινε στόν σταθμό, πλῆθος πού γινόταν ὁλοένα καί μεγαλύτερο μαζευόταν, προκειμένου νά τήν ὑποδεχτῆ, ἀλλά καί νά τήν «ὑποδεχτῆ». Ὅπως εὔκολα μπορεῖ νά ἐννοήση ὁ -ὀξυδερκής- ἀναγνώστης, οἱ μέν ἤτανε Μουσουλμάνοι καί οἱ δέ Χριστιανοί. Στή σύντομη συμπλοκή πού ἐπακολούθησε ὑπερίσχυσαν οἱ δεύτεροι: Ἦταν περίπου 150 ἄτομα, πού εἴχανε ξεσηκωθῆ μετά ἀπό ἐνέργειες τοῦ ἐκεῖ προξένου τῶν Ἡνωμένων Πολιτειῶν. Οἱ «νικητές» λοιπόν ἁρπάξανε τό κορίτσι καί  τό μετέφεραν -ἄς ποῦμε ἐν θριάμβῳ- στό σπίτι κάποιου ἐπιφανοῦς ὁμοθρήσκου τους. Ἀλλά, βέβαια, καί οἱ Μουσουλμάνοι δέν κάθησαν ἀδρανεῖς. Μέ κραυγές οἱ ὁποῖες ταχύτατα μεταβάλλονταν ἀπό ἔκφραση ἀπόγνωσης σέ ἐκδήλωση ὀργῆς, συνέρρευσαν στό οἴκημα τοῦ Γενικοῦ Κυβερνήτη καί ἀπαίτησαν νά τούς «δοθῆ πίσω τό κορίτσι». Ὁ τελευταῖος περιῆλθε σέ ἀμηχανία, καθ΄ὅσον, ὅπως εἴπαμε, οἱ Χριστιανοί εἶχαν μαζευτῆ μετά ἀπό ἀμερικανική πρωτοβουλία, καί συνέστησε «ψυχραιμία» στούς ὀπαδούς τοῦ Ἰσλάμ. Αὐτοί τελικῶς ἔστερξαν νά ἀποχωρήσουνε ἀπό τόν γύρω ἀπό τό Κυβερνεῖο χῶρο· ἀντί ὅμως νά «διαλυθοῦν ἡσύχως», μαζεύτηκαν σέ παραπλήσιο τζαμί καί ὅλο καί πιό ἔντονα ἀπαιτοῦσαν νά τούς «ἐπιστραφῆ ἡ γυναίκα». Τί νά κάνη τώρα ὁ δυστυχής Γενικός Κυβερνήτης; Νά ἀποσπάση τό κορίτσι ἀπό τά χέρια τῶν πρώην ὁμοθρήσκων της; Ὄχι βέβαια!  Πίσω ἀπό τήν «ἀπαγωγή της» στόν σταθμό ἤτανε τό προξενεῖο τῶν Η.Π.Α. Νά στείλη –τουρκικό- στρατό, γιά νά διαλύση τούς διαδηλωτές; Μά πῶς θά βαράγανε οἱ Ὀθωμανοί φαντάροι τούς πιστούς τοῦ Ἰσλάμ;

Ας αρχίσουμε με μια εύλογη απορία. Γιατί  χρειάζεται η μετάφραση ενός κειμένου γραμμένου ήδη πάνω από 30 χρόνια;  Ενός κειμένου γραμμένου στα Εβραϊκ εξ ορισμού γλώσσας μικρής εμβέλειας, που αν δεν μεταφράζονταν στα Αγγλικά από τον Σαχάκ θα παρέμενε παντελώς άγνωστο για την τεράστια πλειοψηφία των εκτός Ισραήλ ενδιαφερομένων; Το Ισραήλ ίσως πολύ περισσότερο από άλλες χώρες  που μοιράζονται μαζί του την δυνατότητα που προσφέρει μια δύσκολη –μη διεθνής- γλώσσα, χρησιμοποιεί ένα διπλό κώδικα επικοινωνίας: έναν εσωτερικό στα Εβραϊκά, όπου τα πράγματα λέγονται λίγο πολύ με το όνομα τους και ένα εξωτερικό  σε άλλη διεθνή γλώσσα, όπου εδώ κυριαρχεί η διπλωματική διατύπωση που συχνά πόρρω απέχει από την αλήθεια . Λοιπόν, στο μεταφραζόμενο κείμενο του Γινόν τα πράγματα λέγονται ξεκάθαρα, με το πραγματικό τους όνομα.  Και είναι εδώ ίσως για πρώτη και τελευταία φορά που το ευρύτερο δυνατό  όραμα κυριαρχίας αυτού του, μικρού μεγέθους αλλά μεγάλης ισχύος, λαού παρουσιάζεται σφαιρικά. Και τι βλέπουμε; Τίποτα το μικρό, το τοπικό, το περιορισμένο από την ανάγκη. Κάθε άλλο ∙ βλέπουμε αντίθετα να ξεδιπλώνεται καθαρά το όραμα ενός ισχυρού λαού, γεμάτου εμπιστοσύνη για το μέλλον του, ενός λαού που ενεργητικά το διαμορφώνει σε σφαιρική κλίμακα. Αλλά ποιο είναι αυτό; To παρουσιάζουμε αναλύοντας το σέ 3 ή 4 κατευθύνσεις.

Ξέρετε, οποιοσδήποτε ανεβαίνει σε βήμα για να μιλήσει σε εκδήλωση όπως η σημερινή αντιμετωπίζει δίλημμα: Τι πρέπει να κάνει;

Να προσπαθήσει να κερδίσει τις καρδιές των ακροατών; Ή, αντίθετα, να πει την αλήθεια αδιαφορώντας για τις συνέπειες;

Ως γνωστόν, η επιλογή των πολιτικών ανδρών σταθερώς είναι η πρώτη· και, όταν τώρα αναφέρομαι σε «πολιτικούς», δεν εννοώ μόνο τους τωρινούς, εδώ, στη δική μας χώρα, αλλά και σε προσωπικότητες μεγάλου διανοητικού και ηθικού διαμετρήματος, οι οποίοι όμως απέκρυψαν μεγάλα κομμάτια της πραγματικότητας, προκειμένου να ενωθούν με τον Λαό τους και να γίνουνε η ψυχή του. Δυστυχώς ή ευτυχώς όμως, εγώ δεν είμαι πολιτικός· ή, αν προτιμάτε, προσπαθώ μεν να είμαι  πολιτικός αλλά του στυλ που καθιέρωσαν ο  Πλάτωνας π.χ. και ο Αριστοτέλης· με άλλα λόγια, θεωρώ ότι το Κράτος και η Κοινωνία οφείλουν, πριν και πάνω από όλα, να εκπαιδεύουνε τον Λαό – και, κατά συνέπεια, εκείνο που αδηρίτως προέχει είναι η ανακάλυψη και προβολή της Αλήθειας. Εν ολίγοις, μας χρειάζονται όχι δημαγωγοί αλλά Δάσκαλοι· και τον ρόλο του Δασκάλου θα αναλάβω για λίγο, εδώ και τώρα, και εγώ.

    Στο Α’ Μέρος αυτής της έρευνας, που δημοσιεύθηκε στο φύλλο του προηγούμενου Σαββατοκύριακου της εφημερίδας μας, αφενός εξηγήσαμε το ποιες είναι οι τρεις μεγάλες ιδεολογίες (φιλελευθερισμός, κομμουνισμός, φασισμός), αφετέρου επισημάναμε ότι η παγκόσμια φιλελεύθερη ολιγαρχία κατόρθωσε να νικήσει τις άλλες δύο ιδεολογίες και σήμερα εγκαθιδρύει τη δική της παγκόσμια αυτοκρατορία. Η φιλελεύθερη ολιγαρχία αποδεικνύεται περισσότερο επικίνδυνη από τη δεύτερη ιδεολογία (κομμουνισμός) και από την τρίτη ιδεολογία (φασισμός). Μάλιστα η φιλελεύθερη ολιγαρχία διαχειρίζεται διάφορα περιθωριακά φασιστικά και κομμουνιστικά μορφώματα για να έχει να επικαλείται έναν τεχνητό πλέον σήμερα «εχθρό», όποτε χρειάζεται έναν τέτοιο, προς αποπροσανατολισμό των μαζών. Αποκρύπτει βεβαίως η φιλελεύθερη ολιγαρχία ότι ο γνήσιος φασισμός, ένας αληθινός φασιστικός φασισμός, καθώς και τα μαρξιστικά ιδεώδη περί χειραφέτησης του ανθρώπου είναι ουσιαστικώς απόντα από την πολιτική αρένα. Αντ’ αυτών, υπάρχουν μόνο εκφυλισμένες φασιστικές οργανώσεις, στις οποίες κυριαρχούν προβοκάτορες και παρακρατικοί, και εκυφιλισμένες κομμουνιστικές οργανώσεις, οι οποίες, στην ουσία τους, είναι συστημικά πλοκάμια και γραφειοκρατικές δομές διαχείρισης συνειδήσεων.