دوگین کێیە؟

ئەلەکسەندەر گیلیڤیچ دوگین لە ٧ جەنیوەری ١٩٦٢ لە مۆسکۆ لەدایک بووە. ئەو لە مناڵییەوە لەژێر کاریگەری وتەکانی دایە گەورەیدا وەک باوەڕمەندێکی کەنیسەی ئۆرتۆدۆکسی رووسی پێگەیشتووە. ئەو لە باوکێکی قانوونی و دایکێکی پزیشک هاتووەتە دنیاوە. لە مۆسکۆ خوێندنی خۆی تەواوکردووە و هەڵگری دوو دۆکتۆرا لە سیاسەت و فەلسەفەیە.
ئەو لە نەوەدەکانەوە بە کاری رۆژنامەنووسی دەستی پێکردووە. لەرووی ئایدیاکانیشەوە بە باوکی تیۆری نیۆئۆراسیایی دەناسرێ کە لە حەوزی زانستی خۆیدا، فەلسەفە، کۆمەڵناسی لەگەڵ جیۆپۆلیتیک تێکەڵکردووە.
دوگین لە تەمەنی ناوساڵی خۆیدا گۆڤاری چاودێری ئۆراسیا و چەندین بەرنامەی رادیۆیی و تەلەفیزیۆنی بەڕێوەبردووە. هەروەها لە سەرەتای ٢٠٠٠ پارتی ئۆراسیایی پێکەوەناوە و سەرۆکی بەشی لێکۆڵێنەوەی کۆمەڵناسی دوومای رووسیش بووە کە دواتر لەبەر تێزەکانی لەمەڕ جەنگی ئۆکراینا لەو بەشە نەماوە. دواتر بزاڤی جیهانی ئۆراسیایی پێکەوەناوە.

ئەلیکساندەر دوگین: کورد گشتپرسی بۆ سەربەخۆیی هەر ئەنجامدەدات

ئەلیکساندەر دوگین، بیرمەند و راوێژکاری سەرۆکایەتیی رووسیا دەڵێت، کورد گشتپرسی بۆ سەربەخۆیی هەر ئەنجامدەدات و راگەیاندنی سەربەخۆیی-ش ئاسانە، بەڵام بەدەستهێنانی پشتگیری وڵاتان قورسە.

لەبارەی هەوڵی کورد بۆ سەربەخۆیی، لە لێدوانێکی تایەبت بۆ رووداو، ئەلیکساندەر دوگین گوتی "پرسی کورد ئاڵۆزە. کورد بەسەر وڵاتاندا دابەشبوونە و لە هەر سوچێکی گۆی زەوی لە هەلومەرجێکی جیاوازدا دەژین. سەربەخۆیی شتێکی چاکە، بەڵام بەرلەوەی پشتگیری لە سەربەخۆیی کورد بکەین یاخود رەتیبکەینەوە، پێویستە پرسی ناسنامە یەکلایی بێتەوە. ئەوە شتێکی روونە، کە کورد گشتپرسی بۆ سەربەخۆیی هەر ئەنجامدەدات".

لەبارەی پشتگیری رووسیا بۆ سەربەخۆیی، ئەلیکساندەر دوگین گوتی "هەرچی پشتگیرییەکەیە، دەگەڕێتەوە سەر هەڵوێستی رووسیا، ئێران و تورکیا و وڵاتە زلهێزەکانی دیکە. راگەیاندنی سەربەخۆیی ئاسانە، بەڵام بەدەستهێنانی پشتگیری وڵاتان قورسە".

ئەلێكساندەر دووگین: كەس ناتوانێ‌ رێ لە دروستبوونی دەوڵەتی كوردستان بگرێ‌

ئەلێكساندەر دووگین، بیرمەند و فەیلەسووفی رووسی، بە "مێشكی پوتین" ناسراوە. وەكوو خۆی دەڵێت، بەشی زۆری سیاسەتی فلادیمیر پوتین، سەرۆكی رووسیا، لە تیۆرییەكانی ئەوەوە سەرچاوە دەگرێت. دووگین خاوەنی پڕۆژەی زیندووكردنەوەی بیرۆكەی "ئۆڕاسیا"یە كە بە دژبەری پڕۆژەی ئەمریكی و ئەتڵەسی دەزانرێ.

لەسەر ئاستی تیۆری، خۆی بە خاوەنی "چوارەم تیۆری سیاسی" دەزانێ كە ناونیشانی یەكێك لە كتێبەكانیشیەتی. دووگین تیۆرەكەی بۆ (رووداو) شیدەكاتەوە و دەڵێت "ئەو تیۆرە لە ئاكامی شكستهێنانی سێ تیۆری سیاسیی دیكەوە دێتە ئاراوە كە هەرسێكیان پەرە بە شێوەی جیاوازی تۆتالیتاریزم دەدەن. سێ تیۆرییەكەش بریتین لە كۆمۆنیزمی سۆڤیەتی، فاشیزمی ئەوروپی و لیبراڵیزم. ئەگەر پڕۆژەی ئۆڕاسیا هەوڵێك بێ بۆ دروستكردنی تەحەدای جیۆپۆلیتیكی بۆ لیبراڵیزمی ئەمریكی و ئەتڵەسی، ئەوە چوارەم تیۆری سیاسی تەحەدای هزر و جیهانبینی لیبراڵیزم دەكات.

قوتابخانةى ئؤراسيايى نويَ: ليظ طؤميلؤظ، ئالكساندةر دؤطين ليظ طؤميلؤظ - ثةرضةكردةى روسيا:

لةقةلَةميبدةين. رةنطبيَ ئةو ئةوةندةى بشيَ خؤى لة خويَ،دنةوةى جيؤسياسي نةدابيَ، بةلاَم لة تويَي بةرهةمةكانييةوة طةليَك نؤرِينء بؤضونى جيؤثؤليتيكى دةردةكةويَـت. روانطةى ناوبراو لةبنةرِةتدا نةذادييةء ريَكخستةى ئةتنى هيَلَى زةقى تيََنؤرِينةكةى ثيَكدةهيَنيَ كة دو تايبةتمةندى  "ئؤرطاني"ء " حةتميةتى جوطرافى" لةخؤدةطريَت. ئةم دوانةش لاى راتظةل، كيلينء هاوسهؤفةر كرؤكى جيؤسياسةت ثيَكدةهيَنن. خويَندنةوةكانى  طؤميلؤظ، ثةيوةندى بة نةخشةى كؤنى ئةتنى ئؤراسياوة هةية كة تيَيدا ستيَث، جةنةطةلَء شارستانى طةلانى رةوةند زةقدةكاتةوة. 
ئةو روانطةيةكى نويَ سةبارةت بة ميَذوى سياسي خؤرهةلاَتى ئؤراسيا دةخاتةروء دةلَيَ ئةم ناوضةية تةنها ثاشكؤيةكى شارستانى خؤرئاوا نيية، بةلَكو مةلَبةنديَكى سةربةخؤء ديناميكى بنةضةى ئةتنيء فةرهةنطية كة ميَذوى سياسي، ثيَشكةوتنى تةكنيكىء حكوميي بةديهيَناوة. فةرهةنطى ئؤراسياء كؤمةلَة ئةتنيةكانى، جيهانى فرةرةهةند دةنويَنن كة ثيَشتر نمونةى نةبوة. طؤكيلؤظ ئةو بةرئةنجامة دةخاتةرو كة روسةكان، تةنها لكيَك لة سلاظة خؤرهةلاَتييةكان نيين، بةلَكو ئةتنؤسيَكى تايبةتن كة لةسةر بنضينةى تيَكةلاَوبونى تؤرةمةى توركى- سلاظى دروسبون.  لةمةوة ناراستةوخؤ ئةوة دةسةلميَنيَ كة توخمى روسي بةسةر ئةو سةرزةمينة بةثيتانةدا زالَبوة كة ئةتنؤسي توركى تيَدا هةبوة. لة ئاكامى ئةمةدا شارستانى روسياى مةزن لةسةر ريشةى تيَكةلَبونى نةذادى توركى- سلاظى هاتؤتةكايةوة. ئةمة ثاشخانيَكى جوطرافى واى خستؤتةوة كة بريتية لة هاوثةيوةندى ميَذويي ستيَثء جةنطةلَ. كارليَكى جيؤثؤليتيكى ستيَثء جةنطةلَ، طةوهةرى